Συμπληρώθηκαν φέτος τα 70 χρόνια από τη δολοφονία του Προέδρου του Εργατικού Κέντρου Νάουσας Γιώργου Βουτυρά. Στο σημείωμα μας αυτό θα σταθούμε στη δολοφονία του με βάση τη σχετική αρθρογραφία του ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗ της εποχής.
Ο Γιώργος Βουτυράς ήταν πρόσφυγας από την Υοζγάτη του Δυτικού Πόντου, γεννήθηκε το 1899, και ήρθε το 1924 στην Ελλάδα (Κοζάνη) μαζί με τη
γυναίκα του. Το 1930 μετακόμισε στη Νάουσα, το «Μικρό Μάντζεστερ», όπως αποκαλούνταν λόγω των πολλών βιομηχανιών της και εργαζόταν στο κλωστοϋφαντουργείο «Λαναρά – Κύρτση και ΣΙΑ ΑΕ».
Για τη δράση του στο πλαίσιο της συνολικής ανάπτυξης του εργατικού κινήματος στην περιοχή κατά την περίοδο της κατοχής, ο συγγραφέας Στέργιος Αποστόλου («Η κομματική οργάνωση Νάουσας και το Πανελλήνιο Αριστερό Κίνημα 1918-1937» καθώς και στο «Η Νάουσα στη δίνη του Εμφυλίου Πολέμου 194501949») αναφέρει: Τους 12 Αυγούστου 1943 συνήλθαν στη Νάουσα σε Γενική Συνέλευση τα μέλη των διοικήσεων των σωματείων α) «ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΕΡΓΑΤΩΝ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΣ ΝΑΟΥΣΗΣ»,εκπροσωπούμενος από τον πρόεδρό του Γεώργιο Βουτυρά και τον γραμματέα Θεόδωρο Τσάτσα, β) «ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΑΡΤΕΡΓΑΤΩΝ ΝΑΟΥΣΗΣ», εκπροσωπούμενος από τον πρόεδρό του Χαράλαμπο Μωυσίδη και τον γραμματέα Ιωάννη Μάνο (Ζησημάνο) και γ) «ΣΩΜΑΤΕΙΟ ΥΠΑΛΛΗΛΩΝ ΚΑΦΕΖΥΘΕΣΤΙΑΤΟΡΙΩΝ ΝΑΟΥΣΗΣ Η ΝΕΑ ΕΛΛΑΣ»,εκπροσωπούμενο από τον πρόεδρό του Μιχαήλ Κατσιώκαλη και τον γραμματέα Αναστάσιο Γεωργουσόπουλο.
Ολοι οι παραπάνω, εξουσιοδοτημένοι από τα κλαδικά τους σωματεία, προχώρησαν στην επίσημη αναγνώριση του ήδη υφιστάμενου από το Νοέμβρη του 1937 άτυπου «ΕΘΝΙΚΟΥ ΕΡΓΑΤΟΫΠΑΛΛΗΛΙΚΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΝΑΟΥΣΗΣ».Κατά τη Γενική αυτή Συνέλευση εκλέχτηκε προσωρινή Διοίκηση αποτελούμενη από τα μέλη: Αλέξανδρος (Χατζή) Μαλούσης, πρόεδρος, Θεόδωρος Τσάτσας, αντιπρόεδρος, Γεώργιος Βουτυράς, γενικός γραμματέας, Ιωάννης Μάνος (Ζησημάνος) ταμίας, Μιχαήλ Κατσιώκαλης, σύμβουλος.
Οι συμμετέχοντες στην ιδρυτική Γενική Συνέλευση του «ΕΘΝΙΚΟΥ ΕΡΓΑΤΟΫΠΑΛΛΗΛΙΚΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΝΑΟΥΣΗΣ» Γεώργιος Βουτυράς, Θεόδωρος Τσάτσας, Χαράλαμπος Μωυσίδης και Ιωάννης Μάνος (Ζησημάνος) ήταν μέλη του ΕΑΜ Νάουσας. Το τοπικό Εργατοϋπαλληλικό Κέντρο, σε στενή συνεργασία με τα κλαδικά σωματεία και τους εργοστασιακές επιτροπές που είχαν συγκροτηθεί σε κάθε βιομηχανία τους πόλης, κήρυξε γενική απεργία των εργατών τους 9 Σεπτέμβρη 1943 με οικονομικά και άλλα αιτήματα. Στην κίνηση αυτή πρωτοστάτησε ο «ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΕΡΓΑΤΩΝ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΣ ΝΑΟΥΣΗΣ», ένα από τα ισχυρότερα κλαδικά σωματεία με πρόεδρο τον Γεώργιο Βουτυρά και γραμματέα τον Θεόδωρο Τσάτσα. Μέσα στο 1944, δύο ή τρεις μήνες πριν αποχωρήσουν οι Γερμανοί από τη Νάουσα τον Σεπτέμβρη του ιδίου έτους, συγκαλείται Γενική Συνέλευση των σωματείων του «ΕΘΝΙΚΟΥ ΕΡΓΑΤΟΫΠΑΛΛΗΛΙΚΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΝΑΟΥΣΗΣ» και διενεργούνται αρχαιρεσίες για την ανάδειξη νέου Διοικητικού Συμβουλίου.
Στο νέο ΔΣ πρόεδρος ανέλαβε ο Γεώργιος Βουτυράς, γενικός γραμματέας ο Στέργιος Μπέσιος, ειδικός γραμματέας ο Κώστας Παγιάντζας, ενώ οι λοιπές θέσεις ευθύνης κατανεμήθηκαν τους συμβούλους – μέλη του ΔΣ Μωυσίδη Χαράλαμπο, Παλαμά Δημήτριο, Τέσσα Θωμά, Ζαχαράκη Θωμά, Αδαμίδη Νικόλαο, Σαββατόπουλο Χρυσόστομο και Ρούσο Αντώνιο. Με τροποποίηση του καταστατικού, η οποία ακολούθησε, διεγράφη από τον τίτλο η λέξη «ΕΘΝΙΚΟΝ»και παρέμεινε έκτοτε ως «ΕΡΓΑΤΟΫΠΑΛΛΗΛΙΚΟΝ ΚΕΝΤΡΟΝ ΝΑΟΥΣΗΣ».
Μετά την απελευθέρωση η νέα Διοίκηση προχωρά στη εξυγίανση του συνδικαλιστικού κινήματος, καθώς και στην λειτουργία των εργοστασίων της περιοχής χωρίς τους εργοδότες τους που είχαν φύγει για Αθήνα και Θεσσαλονίκη, με στόχο την εξυπηρέτηση των αναγκών του πληθυσμού αλλά και του ΕΛΑΣ που συνέχιζε τον αγώνα για την απελευθέρωση της χώρας. Μετά και την υπογραφή τους Συνθήκης τους Βάρκιζας, τα εργοστάσια τους Νάουσας θα επανέλθουν στο προηγούμενο «καθεστώς» τους λειτουργίας τους.
voytyras2
Για τη δολοφονία του
-Στην πρώτη αναφορά του ο ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ (18/4/1946) αναφέρει: «Θεσσαλονίκη 17. Τηλεγράφημα από τη Νάουσα αναφέρει ότι σήμερα το πρωί στις 10 ο χίτης Αχιλλέας Αντωνίου μπράβος του βιομήχανου Λαναρά πυροβόλησε με πιστόλι από κοντά τον πρόεδρο του Εργατικού Κέντρου Νάουσας Γιώργο Βουτυρά και τον σκότωσε. Η δολοφονία ξεσήκωσε κύμα αγανάκτησης μέσα στους εργάτες της Νάουσας, Έδεσσας και Θεσσαλονίκης. Στη Νάουσα κηρύχθηκε απεργία διαμαρτυρίας.  Αύριο θα κηρυχθεί απεργία διαμαρτυρίας στην Έδεσσα. Η αστυνομία της Νάουσας απαγόρευσε να γίνει δημόσια η κηδεία του θύματος και σύγχρονα εξαπόλυσε άγρια τρομοκρατία σε ολόκληρη την πόλη. Έβγαλε διαταγή ότι όποιος κυκλοφορεί πέρα από τις 7 το απόγευμα θα πυροβολείται. Είκοσι λεφτά πριν από το φόνο σκοτώθηκε από αγνώστους ο μοναρχικός Πατρώνας. Η γνώμη που επικρατεί είναι ότι οι ίδιοι που σχεδίασαν και εξετέλεσαν τη δολοφονία του Βουτυρά σκότωσαν και τον Πατρώνα για να δείξουν ότι η δολοφονία του προέδρου του Εργατικού Κέντρου Νάουσας οφείλεται σε αντίποινα. Το Εργατικό Κέντρο Θεσσαλονίκης με ανακοίνωση του καλεί τον εργαζόμενο λαό να σταματήσει με τη δύναμη του τα δολοφονικά χέρια και με στάσεις και απεργίες να απαντήσει αποφασιστικά».
-Την επόμενη μέρα (19/4) η δολοφονία γίνεται πρωτοσέλιδη είδηση στο ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗ με χαρακτηριστικό τίτλο: «ΕΝΤΟΝΗ ΔΙΑΜΑΡΤΥΡΙΑ ΕΡΓΑΤΙΚΩΝ ΟΡΓΑΝΩΣΕΩΝ ΓΙΑ ΤΗ ΔΟΛΟΦΟΝΙΑ ΤΗΣ ΝΑΟΥΣΑΣ. ΟΙ ΕΡΓΑΤΕΣ ΑΠΟΦΑΣΙΣΜΕΝΟΙ ΝΑ ΠΡΟΣΤΑΤΕΨΟΥΝ ΤΗ ΖΩΗ ΤΟΥΣ». Στο σχετικό δημοσίευμα αναφέρονται τα εξής: « Η δολοφονία του προέδρου του Εργατικού Κέντρου Νάουσας Βουτυρά προκάλεσε μεγάλη αγανάκτηση ανάμεσα στους εργάτες και υπάλληλους. Τα δολοφονία αυτή που είναι συνέχεια πολλών άλλων οι εργάτες την αποδίδουν σε προμελετημένο σχέδιο της κυβέρνησης, των Άγγλων και των βιομηχάνων να εξοντώσουν τα συνδικαλιστικά τους στελέχη ώστε να εφαρμοστεί ευκολότερα η πολιτική τους που αποβλέπει στην ένταση της εκμετάλλευσης του λαού. Επαναλαμβάνεται δε ότι η τρομοκρατία κα οι δολοφονίες θα φέρουν την ανάγκη στους εργάτες να πάρουν τα απαραίτητα μέτρα άμυνας για τη ζωή τους. Η διοίκηση της Συνομοσπονδίας Εργατών στη σημερινή της έκτακτη σύσκεψη θα πάρει αποφάσεις για τα διαβήματα που θα κάμει απ’ αφορμή την προμελετημένη αυτή δολοφονία» Στη συνέχεια αναφέρει τηλεγραφήματα διαμαρτυρίας που έστειλαν στην κυβέρνηση τα Εργατικά Κέντρα Αθήνας, Πειραιά καθώς και η Ομοσπονδία Κλωστοϋφαντουργών.
-Την ίδια μέρα στη 2η σελίδα του ο ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ αναφέρει: «ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ 18. Από τη Νάουσα τηλεγραφούν ότι εξακολουθεί ο αναβρασμός για την άγρια δολοφονία του προέδρου του Εργατικού Κέντρου Βουτυρά. Διαπιστώθηκε ότι η δολοφονία ήταν προσχεδιασμένη . Τρεις μέρες πριν από τη δολοφονία διαδιδότανε σ’όλη τη Νάουσα ότι θα εκτελεσθεί ο πρόεδρος του Εργατικού Κέντρου και άλλα δημοκρατικά στελέχη. Ο δολοφόνος είναι Αλβανόβλαχος όργανο του Λαναρά».
-Ο ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ στις 20/4 σε ανταπόκριση του με τίτλο : «ΔΙΑΜΑΡΤΥΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΑΝΑΝΔΡΗ ΔΟΛΟΦΟΝΙΑ ΤΟΥ ΕΡΓΑΤΙΚΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΝΑΟΥΣΑΣ» αφού αναφέρει τηλεγραφήματα διαμαρτυρίας από το Εργατικό Κέντρο Θεσσαλονίκης, την Ομοσπονδία Ηλεκτρισμού, Τροχιοδρομικών Θεσσαλονίκης, Υδραυλικών, Σιδηρουργών, παρουσιάζει και τα εξής σχετικά με την κατάσταση που επικρατεί στη Νάουσα: «Η ΝΑΟΥΣΑ ΞΑΝΑΖΕΙ Τις ΜΕΡΕΣ ΚΑΤΟΧΗΣ. ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ 19.Χθες το πρωί αντιπροσωπεία του Εργατικού Κέντρου Θεσσαλονίκης πήγε στη Νάουσα.Ο Έπαρχος απέφυγε την επαφή με την αντιπροσωπεία η οποία παρουσιάστηκε στο Δήμαρχο και το Διοικητή της Χωροφυλακής και διαμαρτυρήθηκε από μέρους της εργατικής τάξης για την προσχεδιασμένη δολοφονία του Βουτυρά. Στο μεταξύ η τρομοκρατία εντείνεται. Πιάστηκαν δικηγόροι, δάσκαλοι, επαγγελματίες καθώς και τα μέλη της νομαρχιακής του ΑΚΕ. Στην πόλη μας κατέβηκαν σε δίωρη στάση σ’ ένδειξη διαμαρτυρίας για τον φόνο του Βουτυρά οι τροχιοδρομικοί, σιδηροδρομικοί, κλωστοϋφαντουργοί , μηχανουργοί»
-Ο ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ στις 21/4/1946 δημοσιεύει σχετική απόφαση της ΓΣΕΕ που με αφορμή και τη δολοφονία Βουτυρά, αλλά και το όργιο τρομοκρατίας που έχει εξαπολυθεί σ’ ολόκληρη τη χώρα που ανάμεσα στ΄ άλλα τονίζει: «…Σε οποιαδήποτε περιφέρεια ή πόλη εκδηλωθούν τρομοκρατικές επιθέσεις ενάντια στις εργατικές και υπαλληλικές οργανώσεις , ενάντια σε στελέχη και μέλη των εργατοϋπαλληλικών οργανώσεων η εργατιά πρέπει να αντιμετωπίσει οργανωμένα κι’ αποφασιστικά με συγκεντρώσεις διαμαρτυρίας και απεργίες. Ο φασισμός φέρνει την καταστροφή της εργατικής τάξης και του λαού μας . Οι αντιδραστικές δυνάμεις με τη φασιστική τρομοκρατία επιδιώκουν να εγκαθιδρύσουν στη χώρα μας ένα ολοκληρωμένο φασιστικό καθεστώς . Στην πάλη που διεξάγει ο Ελληνικός λαός για να αποτρέψει τον κίνδυνο αυτό η εργατική τάξη θα ρίξει όλο το βάρος της και θα δώσει όλες της τις δυνάμεις. Για τη Διοίκηση της ΓΣΕΕ Δ. Παραρήγας.
Σύμφωνα με τον συγγραφέα Σ. Αποστόλου (Η Νάουσα στη δίνη του Εμφυλίου Πολέμου) ο δολοφόνος του προσήχθη σε δίκη το 1947. Εκεί μέσω μαρτυριών (π.χ ο αρτεργάτης Χ. Μωυσίδης, μέλος του Δ.Σ του Εργατικού Κέντρου) που δέχτηκε και απειλές ότι «θα έχει την τύχη του Βουτυρά». Αποδείχτηκε η ενοχή του. Όμως όπως ελέχθη στο δικαστήριο αυτός και αν ακόμη διέπραξε τη δολοφονία του Βουτυρά, θα πρέπει να αθωωθεί, επειδή εκινήθη από «πατριωτικά και εθνικόφρονα ελατήρια». Όμως ήταν αναμενόμενο ο Αχιλλέας Αντωνίου απηλλάγη της κατηγορίας ως δολοφόνος του Γεωργίου Βουτυρά και αφέθη ελεύθερος. Η κλωστοϋφαντουργική μονάδα στην οποία εργάζονταν από απλό εργάτη τον προήγαγε, τοποθετώντας αυτόν ως φύλακα».
Με απόφαση της διοίκησής του ΕΚΝ πριν 30 χρόνια οι οικοδόμοι χτίζουν το βάθρο και οι καλλιτέχνες φτιάχνουν την προτομή του στο προαύλιο του Εργατικού Κέντρου Νάουσας. Η μορφή του Γιώργη Βουτυρά θα μείνει σύμβολο παντοτινό, του ταξικού αγώνα, σύμβολο τιμής για τα μικρά και μεγάλα δίκαια της εργατικής τάξης της Νάουσας.